“Nhập đồng thơ”, thật hay giả ?

Sau khi Báo Thanh Niên ngày 10.8 đăng tin Hiện tượng nhập đồng thơ về tác giả Hoàng Quang Thuận chỉ trong một đêm viết tới 121 bài thơ, chúng tôi đã nhận được các ý kiến trái chiều nhau về hiện tượng này.

Ngay tại cuộc hội thảo do Hội Nhà văn tổ chức ngày 8.8, nhà thơ Hữu Việt đã nhận xét: “Với người làm thơ, những giây phút xuất thần viết ra những câu thơ như có bề trên điều khiển không phải quá hiếm. Khi người ta tập trung cao độ vào việc gì đó trong một thời gian dài thì giới hạn giữa vô thức và nhận thức có thể bị xóa nhòa và xảy ra hiện tượng “nhập thần””. 

Ông Hoàng Quang Thuận sinh năm 1953, quê Quảng Bình, hiện là Viện trưởng Viện Công nghệ viễn thông - Trung tâm khoa học tự nhiên và công nghệ quốc gia, sống và làm việc tại TP.HCM. Tác giả 3 tập thơ Thi Vân Yên Tử, Ngọa Vân Yên Tử và Hoa Lư Thi Tập đã được in và tái bản 4 lần bằng tiếng Việt và 3 ngôn ngữ Việt - Anh - Pháp.  Năm 2009, ông Thuận đã làm hồ sơ dịch 2 tập thơ ra tiếng Anh gửi tham dự giải Nobel văn chương quốc tế.

Giải thích về chuyện làm thơ, ông Thuận cho biết trước năm 1997 ông chưa bao giờ làm thơ và cũng chưa bao giờ nghĩ mình sẽ làm thơ, nhưng duyên nghiệp thơ ca đã đến với ông khi lần đầu tới thăm Yên Tử và như một sự hối thúc bên trong rất khó lý giải. Ông Thuận khẳng định, trong 3 đêm ở Yên Tử ông viết 63 bài thơ, còn chỉ trong một đêm ở cố đô Hoa Lư, ông viết 121 bài thơ trong vòng 4 giờ (240 phút). Vậy là mỗi bài thơ, ông sáng tác chỉ trong vòng 2 phút.

Có nhà văn nhận xét: chuyện này nghe như bịa đặt, bởi chỉ trong 2 phút không chắc ông ấy đã chép xong một bài thơ, chứ chưa nói tới việc người làm thơ phải “lao tâm khổ tứ” tìm lời, chọn ý.

Bình luận về thơ của ông Thuận, nhà thơ Trần Trương (Tạp chí Thơ) cho rằng: “Tác giả bảo trong 4 giờ của một đêm, hình như có “tiền nhân” nhập vào hồn nên ông viết liền 121 bài thơ theo thể tứ tuyệt Đường luật. Tôi nghe xong thấy kinh hãi, và tự hỏi: đây là một thiên tài hay một người tâm thần vì ông đã quyết định gửi tập thơ Thi vân Yên Tử đi dự giải Nobel thế giới”.

Trái ngược với nhận định trên của ông Trần Trương, khi đề cập tới bài thơ Am xưa của Hoàng Quang Thuận: “Sớm cưỡi mây chơi cùng non biếc/Đêm về bến nghỉ lót trăng nằm/Tiếng sáo thiền ca vui bất tận/Ngập tràn Yên Tử trăng trong trăng”, nhà thơ Hữu Thỉnh nhận xét: đây là bài thơ tiêu biểu cho hai bút pháp thiêng liêng hóa và đời thường hóa, nhân vật trong bài thơ này phải là người tu đắc đạo mới lấy trăng thay cho giường chiếu mà không sợ phàm tục, nhìn thấy trong trăng còn nhiều trăng nữa, tức là qua một vật mà nhìn thấy cái vô biên của vạn giới. “Thực ra trong văn học, số lượng không nói lên điều gì nhưng một người đến thăm và làm hơn 100 bài thơ về Yên Tử, có nghĩa tác giả đã đến, sống và hòa mình vào cảnh sắc, vào các giá trị của dân tộc. Anh đến Yên Tử, làm thơ không phải để so tài với ai mà chỉ làm một việc: ghi lại những chấn động trong tâm hồn mình một cách chân thực, thành kính. Chân thành là nghệ thuật cao nhất của thơ ca”, nhà thơ Hữu Thỉnh nói.

 

Nguyễn Việt Chiến (Thanh niên)